سفر به اصفهان

«علی باب» قبل از سفر به بوشهر به پیروان خود در عتبات نامه ای می نویسد که پس از سفر مکه به عتبات برمی گردد. به همین گروهی از «بابیان» در آنجا منتظر بوند؛ اما بعد از حبس «علی باب» در نوروز سال 61 ، نامه ای به آنها می رسد با این مضمون که: « آمدن من به عتبات امکان ندارد و شما به اصفهان بروید و منتظر تعالیم جدید بمانید . و اگر مصلحت باشد شمارا به شیراز فرا می خوانم و گرنه در اصفهان بمانید و منتظر اراده خدا باشید.»

«نبیل زرندی» تاریخدان بهایی می نوسید: «وصول این توقیع که امتحان شدید برای اهل ایمان بود اثرات عجیبی در مومنین ایجاد کرد. بعضی در این امتحان لغزیدند و گفتند : چطور شد که سید باب بوعده خود وفا نکذد؟ آیا خلف وعده خود را هم به امر خدا می داند؟»

در آن زمان شیراز مبتلا به وبا بود و از طرفی «منوچهر خان معتمد الدوله(گرجی)» حاکم اصفهان با تحریک و تشویق «ملا حسین بشرویه»  باعث شد «علی باب» فرصت را غنمیت شمرد و به سوی اصفهان حرکت کند و در اصفهان در منزل منوچهر خان گرجی ساکن شود.

«منوچهر خان حاکم اصفهان» مردی مرموز و اصالتا مسیحی بود . او از تبار امراء گرجستان بود که توسط «آغا محمد خان قاجار» به همراه 15 هزار نفر از گرجستان ، ارمنستان و تفلیس پایتخت قفقاز در 16 ربیع الاول 1190 اسیر شده بود اما توانست با جلب نظر شاه در اواخر سلطنت «فتحعلی شاه قاجار »به استانداری اصفهان برسد.(1)

جالب است که «منوچهر خان» با اینکه ظاهرا ادعای مسلمانی داشته اما در واقع اعتقادی به اسلام نداشت.

«زرندی» در این خصوص به نقل از «منوچهر خان» بیان می کند: «من تا کنون به دیانت اسلام  قلبا معتقد نبودم و اقرار و اعتراف جازم به صحت اسلام نداشتم، بیانات این جوان( باب) مرا قلبا به دیانت اسلام وادار کرد و این جوان حقیقت اسلام را به من نشان داد. (2)

او «علی باب» را در بهترین اتاق از «عمارت خورشید» جا داد و خودش شخصا امور باب را به عهده گرفته .

اما بعد از مرگ منوچهر خان ، برادرش «گرگین خان» (3)به جای او نشست و او در این فرصت باب را برای مجازات به تهران فرستاد. اما چون « علی باب» حق ورود به تهران را نداشت از آنجا از طریق کوهستان به «قلعه ماکو» تبعید شد.

« علی باب» در «قلعه ماکو» از آرامش نسبی برخوردار بود و توانست در آنجا قسمتی از کتاب خود« بیان» را بنویسد . کتابی که بعد نوشتنش « علی باب» اسلام و قرآن را منسوخ اعلام کرد.

پی نوشت:

1-  تاریخ جامع بهاییت، بهرام افراسیابی- ص113-112

2- تاریخ زرندی ، نبیل زرندی ص171

3-گرگین خان در بین  بهایی ها به گرگین پر کین معروف است.