در ادامه آشنایی با جریان موسوم به شیرازی ها(تشیع انگلیسی)، در قسمت دوم به بررسی مختصر از زندگی و اقدامات یکی دیگر از بزرگان این خاندان در گذشته می پردازیم.

محمدتقی شیرازی

«محمدتقی شیرازی» معروف به« میرزای دوم »(میرزای کوچک) – دایی پدری سید صادق شیرازی-  در ۱۲۵۶ ق در شیراز به دنیا آمد و در ۱۲۷۱ ق برای تحصیل علوم دینی به کربلا رفت . در کربلا محضر اساتیدی بزرگی مانند: «ملامحمد حسین» مشهور به «فاضل اردکانی»  و «سید علی تقی طباطبایی» به فراگیری علوم پرداخت. او و هم بحث خود «سید محمد فشارکی اصفهانی »به سامرا رفت و در آنجا در درس «میرزا حسن شیرازی» (میرزای بزرگ) حاضر شد و به یکی از بزرگترین شاگردان «میرزای بزرگ»  تبدیل گشت.

بعد از رحلت استاد چشم مردم سامرا برای رهبری دینی و سیاسی، به «محمد تقی» دوخته شد. او در سامرا به امور دینی و تربیت شاگردان و تدریس مشغول شد تا اینکه در سال ۱۳۳۶ ه.ق از سامرا عازم کاظمین شد؛ و بعد از مدتی به کربلا رفت . در آنجا بعد از رحلت «سیدکاظم یزدی» در ۱۳۳۷ ه.ق به عنوان مرجعیت مطلق شیعه انتخاب گردید. 

در سال 1914 میلادی (1332 ه.ق) انگلستان علیه امپراتوری عثمانی اعلان جنگ کرد،و تصمیم گرفت  تا شهر بصره  عراق را به تصرف خود درآورد.  اهالی بصره بعد از اطلاع  از این موضوع به شدت به هراس افتادند واز علما کمک خواستند. موضع‌گیری علما در آن زمان این بود که هم فتوا بر وجوب دفاع دادند و هم مردم را به مقابله با انگلیس متجاوز، تحریک و تشویق کردندو آنان، هم خود پیشاپیش مجاهدان و عشایر عراق به طرف میدان‌های نبرد حرکت کردند. و «محمد تقی شیرازی» خود رهبری این حرکت – که به انقلاب بزرگ عراق معروف شد- را به عهده داشت و این با ارزش ترین فعالیت سیاسی وی بود. ایشان بر وحدت مردم عراق اعم از شیعه و سنی مسیحی و یهودی در برابر دشمنان خارجی تاکید کرد. و بیانیه ای در زمینه صادر کرد. در قسمتی از این بیانیه آمده:«بر شما و بلكه بر تمام مسلمانان، اتفاق نظر با برادرانشان در اين آغاز مبارك، واجب است و اين كه از بر هم خوردن امنيت و مخالفت و مشاجره با يكديگر بپرهيزيد كه اين به هدف‌هاي شما زيان مي‌رساند و حقوقتان را كه اكنون زمان رسيدن به آن است ضايع مي‌گرداند. شما را به حفظ جان، مال و ناموس تمام ملل و مذاهب كشورتان توصيه مي‌كنم تا به هيچ يك از آنان صدمه‌اي نرسد. خداوند همۀ شما را به آنچه رضاي اوست موفق گرداند»

«آیت الله محمد تقی شیرازی» روح مبارزه با انگلستان را در کالبد مسلمانان دمید و خود نیز شجاعانه برای بدست آوردن حقوق پایمال شده عراقیان قیام کرد و فتوای تاریخی و حماسی خود را که غیرت وطنی و دینی مردم عراق را به جوش آورد، صادر کرد و مردم عراق را برای جهاد مقدس در مقابل بریتانیای تجاوزگر مهیا نمود. در پی صدور این فتوا، انقلابی ملی و اسلامی به نام «انقلاب عشرین» یا «انقلاب بزرگ» عراق تبلور یافت که سرانجام به رهایی عراق از تسلط انگلستان منجر شد.

«آیت الله محمد تقی شیرازی» در سال 1919  پنج تن را  برای مشاوره در امور سیاسی و رهبری نهضت فراخواند، این گروه پنج نفری متشکل بود از: «شیخ مهدی خالصی» که سر سخت ترین دشمن استعمار انگلستان، «آیت الله کاشانی»، «سید محمدعلی شهرستانی»، «میرزا احمد خراسانی »و فرزند خویش «میرزا محمدرضا شیرازی». این مجموعه یاوران «میرزا محمد تقی شیرازی» در آن دوران سخت و مصیبت بار بودند.

با شروع انتخابات عراق مخالفت های مردم علیه انگلستان در شهرهایی مانند بغداد و کربلا اوج گرفت . در این زمان «محمد رضا شیرازی » فرزند «میرزا »برای مقابله و مبارزه با قیمومیت انگلستان و آزادسازی عراق از سلطه بیگانگان، تشکیلاتی به نام «الجمعیه الاسلامیه» را به وجود آورد. آنان در نظر داشتند پس از استقلال، عراق را تحت ریاست فردی مسلمان درآورند.  «آیت الله محمد تقی شیرازی» جهت حمایت و تقویت این حرکت، فتوایی صادر کرد با این مضمون: «هیچ مسلمانی حق انتخاب و اختیار غیرمسلمان را برای حکومت و سلطنت بر مسلمانان ندارد.».

هنوز مدتی کوتاه از فعالیت‌های جمعیت اسلامی نگذشته بود که انگلستان تصمیم به دستگیری و تبعید اعضای فعال آن گرفت. در ذی القعده 1337 ق. تعدادی از اعضای آن دستگیر و به بغداد فرستاده شدند تا از آنجا به هندوستان تبعید گردند.

«میرزا محمد تقی شیرازی» بعد از اطلاع از این حادثه، نامه‌ای برای «آرنولد ویلسون» حاکم انگلیسی عراق نوشت و ضمن اعتراض به تبعید آن عده، درخواست آزادی آنان را نمود. «ویلسون» در پاسخ، تبعید آنان را توجیه کرد و وقتی نامه او به «میرزا» رسید، اعلام داشت که به ایران مهاجرت می‌کند تا از آنجا فتوای جهاد بر ضد انگلستان صادر نماید. زمانی که این خبر منتشر شد نامه‌های زیادی برای همراهی با میرزا جهت مهاجرت به ایران از نجف، کاظمین و شهرهای دگیر عراق رسید. این اقدامات باعث شد که تبعیدشدگان در کمتر از چهار ماه به وطن خود بازگردانده شوند.

فتوای مشهور

 بعد از این اتفاق «آیت الله میرزا محمدتقی شیرازی» فتوای مشهور خود را به نام «فتوای دفاعیه» که مجوز  رسمی برای نهضت مسلحانه مردم عراق بود، صادر کرد و فرمود: «مطالبه حقوق بر عراقیان واجب است و بر آنان واجب است در ضمن درخواست‌های خویش رعایت آرامش و امنیت را بنمایند و در صورتی که انگلستان از پذیرش درخواست‌هایشان خودداری ورزد، جایز است به قوه دفاعی متوسل شوند.»

حمایت میرزای شیرازی از جبهه‌ها

«آیت الله شیرازی» با وجود کهولت و ناتوانی جسمی به انقلاب و امور مربوط به آن بسیار اهمیت می‌داد. ایشان برای پیشبرد اهداف مقدس انقلاب عراق و تامین نیازمندی‌های جبهه هر چه از دستش برمی‌آمد، انجام می‌داد.

مقلدان «آیت الله شیرازی» از دورترین نقاط، وجوهات شرعی را برای ایشان ارسال می‌‌کردند لذا در بعضی از روزها نزد ایشان انبوهی از طلا و نقره به چشم می‌خورد ولی او علی‌رغم اصرار خانواده‌اش بر صرف مقداری از آن‌ها برای مخارج ضروری منزل همه را به جبهه‌های جنگ می‌فرستاد.

ایشان دومین نفر از خاندان شیرازی است که در مقابل شدید با انگلستان قرار می گیرد و تمام منافع انگلیس در کشور عراق و ایران را به خطر می اندازد.

ادامه دارد…